Beemstermolen
Toptechniek van wereldformaat
De Beemster spreekt tot de verbeelding. Ruim 400 jaar geleden werd het binnenmeer leeggepompt. Met 43 molens werd de klus tussen 1607 en 1612 geklaard. In slechts 5 jaar tijd was de hele Beemster droog. Hollandse ingenieurskunst maakte het mogelijk, met toptechniek van wereldformaat. In de 19e eeuw namen stoomgemalen het werk van de molens over. De oorspronkelijke molens werden allemaal gesloopt. Vanaf 2015 werden langs de N244 voor het eerst de resten van een Beemstermolen opgegraven. Archeologen vonden daarbij ook spullen van molenaars en hun families.
In de tentoonstelling maak je kennis met een molenaarsfamilie Kerkhof, wiens jongste dochter Maartje je bij de hand neemt en alles vertelt over het zeventiende-eeuwse leven in de Beemster. Ze vertelt je over de twee technieken die werden gebruikt om water uit de Beemster te pompen en je ziet met eigen ogen hoe dat in zijn werk ging. Je bekijkt opgegraven gebruiksvoorwerpen van molenaars en hun families en aan de muren zie je prachtige originele prenten en tekeningen uit de collectie van de Provinciale Atlas Noord-Holland.
OPDRACHTGEVER
NOORD-HOLLANDS ARCHIEF, HAARLEM
Periode: 17/01/2020 – 13/04/2020
Jaar: 2020
Locatie: Museum Huis van Hilde, Castricum
Fotografie: Mike Bink, Synergique
Molenaarsdochter Maartje Kerkhof neemt je mee door de tentoonstelling. Ze vat alle informatie op een beknopte manier samen zodat het ook voor de jongste bezoekers goed te begrijpen blijft.
Het modulaire panelen- en tafelsysteem is gebaseerd op de planologie die aan de basis van de Beemster lag. Het nieuw gewonnen land werd verdeeld in evengrote percelen. Daarnaast refereert het naar de molenwieken die de wind opvingen om vervolgens om te zetten in genoeg energie om de polder droog te pompen. Wij vonden dat die techniek wel een ode kon gebruiken.
Omstreeks 1800 werd bij veel molens het grote scheprad vervangen voor een vijzel. Moderne techniek die in staat was veel meer water te verplaatsen in een korte tijd. In deze interactive kunnen bezoekers zelf ervaren wat het verschil is tussen een rad en een vijzel en waarom vervijzeling hét buzzwoord van de vroege 19e eeuw was.
