Komt dat Zien!
Kermis in de 19e eeuw
Soms doet het Noord-Hollands Archief een ontdekking in de collectie die schreeuwt om een een tentoonstelling. Zo kwam er enkele jaren geleden een viertal boekjes van Gaspard Philippe Charles van Breugel boven water. De boekjes bestaan uit allerlei drukwerk over de Haarlemse kermis tussen 1830 en 1875 en spreken enorm tot de verbeelding. Een greep uit de attracties: Admiraal Tom Pouce, slechts zeven palmen hoog (De beste man werd slechts 72 cm), een toverlantaarn (ook wel mutoscoop genoemd) en een mechanische olifant.
Met de tijdscapsules die van Breugel vastlegde als inspiratie maakten we een tentoonstelling die recht doet aan de sfeer en de verbazing die een kermis destijds opriep. De tentoonstelling belicht ook de sociale vraagstukken die bij een kermis horen: de voor- en tegenstanders, de achtergronden van de families die op de kermis optraden en hun reizende bestaan.
De bezoeker wordt naar binnen gelokt met originele stukken zoals een paard afkomstig van een stoomdraaimolen (in bruikleen van het Markiezenhof) of de kleding van Simon Paap, de kleinste man van Haarlem (in bruikleen van het Teylers Museum).
OPDRACHTGEVER
NOORD-HOLLANDS ARCHIEF, HAARLEM
Periode: 1 juli – 10 september 2017
Locatie: Noord-Hollands Archief, Janskerk, Haarlem
Fotografie: Mike Bink
“Creativiteit, flexibiliteit en meedenken vanuit de inhoud; de tentoonstelling ‘Komt dat zien!’ werd heel enthousiast ontvangen.”
Tessa van den Haak – Senior medewerker presentatie en Provinciale Atlas
Noord-Hollands Archief
Om ook deel te nemen aan de beleving van de kermis, mag er binnen de tentoonstelling eigenlijk geen item ontbreken waar de bezoeker zelf mee aan de slag kan. Dat hebben we gecombineerd met de wens om bezoekers op een ludieke manier te vragen een kleine donatie te doen. Geïnspireerd op de mechanische automaten uit de 19e eeuw is deze kast als donatiepunt voor het Noord-Hollands Archief uitgedacht.
De kermis reisde door heel Europa en moest binnen een dag kunnen worden opgebouwd en weer afgebroken. De modulaire opzet van de tentoonstelling refereert aan dit reizen en aan de tenten die je op een 19e-eeuwse kermis vond.
Al dwalend ontdekt de bezoeker steeds nieuwe rariteiten en achtergronden. Ontmoet de Vrouw met de Baard, Mejuffrouw Marie die zonder armen geboren werd of Simon Paape, die slechts 72 centimeter lang werd en ongelukkig om het leven kwam… tijdens het dwergwerpen.
